Workshop waterplanten

Onze natuurvereniging organiseerde met subsidie van de landelijke organisatie GROEN-DOEN een waterplantencursus waarbij Edwin Dijkhuis van FLORON was gevraagd om de cursus te geven. 18 liefhebbers deden er aan mee. Henk van Netten schreef er een verslag over:

Een zomerse dinsdagavond bij bezoekerscentrum ’t Ende: 18 mensen met zeer verschillende achtergrond én diverse plantenkennis worden welkom geheten met koffie en vervolgens door Edwin Dijkhuis ondergedompeld in de waterplanten. Geen gepriegel met meeldraadjes, kafjes, naaldjes en Heukels-vragen, maar een helder overzicht van groeivormen aan de hand waarvan waterplanten zijn in te delen en te herkennen. Dankzij zijn groeivorm is de plant aangepast aan de plek waar hij leeft: stromend of stilstaand water, droogvallend ven of overstroomde uiterwaarde, wortelend in de bodem, zwevend of drijvend. En uiteraard verschillen in hardheid, pH en voedselrijkdom. Wanneer dezelfde soort dan in verschillende omgevingen voorkomt, verschilt de vorm natuurlijk ook. Dit alles goed geïllustreerd met foto’s en schema’s. Edwin sluit af met diverse voorbeelden van invasieve exoten: hoe ‘onschuldige’ plantjes zich hebben ontwikkeld tot een ware plaag (en in het geval van de Brede Waterpest weer tot indicator van een goede waterkwaliteit en Rode Lijstsoort!).

3 september: praktijkdag in Meppel

Voldoende basis om elkaar op zaterdag 3 september weer te treffen aan de kale oever van de Hoogeveense Vaart, net buiten Meppel. Aanvankelijk nog een beetje fris, maar al gauw blijkt het een verrassend mooie nazomer dag te worden. Johan Scheres had een aantal invasieve exoten in Hoogeveen verzameld die eerst de ronde deden. Edwin tovert een stapel zakjes met waterplanten tevoorschijn die we mogen benoemen. En dan gaat het natuurlijk wél over de exacte vorm van kransjes en vertakkingen. ‘Hooi’ dat bij nader inzien allerlei verschillende fonteinkruiden blijken te zijn. En dan komen loepje en Heukels toch wel weer van pas.

Vervolgens is de waterrijke wijk Bergierslanden aan de beurt om langs en door te lopen. We zien in het heldere water dat gevoed wordt door regenwater uit de wijk een schat aan waterplanten, zoals waterranonkel, zwanenbloem, de ‘bladloze bladeren’ van het drijvend fonteinkruid, blaasjeskruid, watereppe, en dan tòch gevonden: het ongelijkbladig fonteinkruid! Tussendoor kijken we natuurlijk ook naar gewone(?) planten als moerasandoorn, moeraswederik, kattenstaart, veenwortel, grote boterbloem en klein timotee. En zijn we niet blind voor libellen, vlinders, visjes, motjes, padden (en een dode huisspitsmuis).

Natuurontwikkeling omgeving Wijster

Voor het tweede deel van de excursie/workshop verplaatsen we ons naar een natuurontwikkelingsgebied ten oosten van Wijster. We zien een verrassend mooi gebied op de waterscheiding tussen het Ouwe Diep en de Nicolaasbeek. Een IJsvogel flitst voorbij. In korte tijd heeft het terrein zich ontwikkeld tot een gevarieerd natuurgebied met zure èn basische vennetjes en hele interessante plantensoorten. Pilvaren, knolrus, ronde zonnedauw, veelstengelige waterbies, naaldwaterbies, moeraswolfsklauw, tandzaad, kleine waternavel, schildereprijs, grondster, drijvende waterweegbree(!), …. Zo’n opsomming is eigenlijk niet leuk voor een verslag als dit, maar het geeft wel een beeld van de verrassende biodiversiteit, waar je als langs lopende wandelaar waarschijnlijk niks van mee krijgt, omdat het vanaf het pad niet te zien is.

Het voelt raar om met bergschoenen en laarzen dwars door de veldjes met vlottende bies, ondergedoken moerasscherm en pilvaren te baggeren, maar de Schotse Hooglanders doen dat ook en als je er een hek om zou zetten verandert het gebied snel door successie, waarbij die zeldzame drijvende waterweegbree weer verdwijnt. Wanneer we het gebied weer uitlopen zijn we een gewone groep gezellige wandelaars geworden. Kletsend over onze verschillende achtergronden en ervaringen, kijkend naar 50 jonge ooievaars die zich klaar maken voor de trek en naar een groep ganzen die hier zal overwinteren. Om dan toch weer te bukken voor dat kleine bladvorkje aan de rand van het water. We sluiten af bij de brug met appelsap, pinda’s en chocola. Met nieuwe kennis, opgefriste kennis en de nazomer in ons hoofd. Het weer was mooi, de verzorging was goed en de cursus was heel waardevol.

Henk van Netten

Volle zaal in ’t Ende	Met een loep kijken Johan en Edwin naar de “lastige” fonteinkruiden
Henk van netten haalt de papieren erbij	Dwalend door een ven bij Wijster
Pauze met gezelligheid en lekkers