Huiszwaluwtil als lokstation

In 2012 is een mooie huiszwaluwtil geplaatst langs het Vlinderommetje (Looizand). Het lijkt een geschikte locatie voor Huiszwaluwen, met in de buurt akkers, weilanden en water. Tot en met 2020 is er door Huiszwaluwen echter geen enkele broedpoging gedaan. Op basis van de literatuur over de benutting van huiszwaluwtillen is o.a. bekend, dat van alle in 2018 in ons land bekende tillen (204 stuks) er 36 stuks (= 17%) door Huiszwaluwen gebruikt werden. Dat is dus een erg beperkte benutting. Uitgaande van gegevens over 2015 van Sovon, maakt minder dan 3% van ons landelijk aantal broedparen gebruik van een huiszwaluwtil.

Sinds 2011 wordt in Nederland geprobeerd om het succes van de tillen te verhogen door middel van het toepassen van lokgeluid vanuit een geluidsgenerator; eerder werd dit lokmiddel in andere landen geïntroduceerd. De geluidsgenerator wordt gevoed door een accu, waarbij de accu wordt bijgeladen door een zonnepaneeltje, dat bovenop de til gemonteerd wordt. Onder in de til wordt een kleine luidspreker gemonteerd.

Een geluidsopname van een groepje vliegende en kwetterende Huiszwaluwen wordt afgespeeld vanuit de huiszwaluwtil.  De opname is echter niet continu te horen, maar het wordt in de voorjaars- en zomerperiode alleen overdag elk uur tot elke twee uur afgespeeld, steeds een wisselend aantal minuten achtereen. Deze toepassing gaf landelijk een lichte verhoging te zien van de bezetting van de tillen (in 2013: 9,6% bezetting voor tillen zonder geluid en 12,5% bezetting voor tillen met geluid (meer recente gegevens konden niet worden achterhaald).

Op initiatief van Jan Mager (IVN-Hoogeveen en tevens lid van de NVZ) is een tweetal geluidsgeneratoren aangeschaft: één voor de huiszwaluwtil in het Zuiderpark in Hoogeveen en één voor de huiszwaluwtil aan het Looizand in Zuidwolde. Op 10 maart jl. is de geluidsgenerator in de til in Zuidwolde geplaatst door Jan Mager en ondergetekende. De aanschaf werd mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning vanuit het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Wellicht zullen wandelaars nu verbaasd zijn om plotseling het kwetteren van vliegende Huiszwaluwen te horen, terwijl het nog maar maart is (als ik dit stukje schrijf). En nu maar hopen dat zij niet de Fenolijn van Vroege Vogels gaan bellen, om hun “waarneming” door te geven. Dat zou de kwaliteit van de vogelstatistieken niet ten goede komen.

Uiteraard zal de Vogelwerkgroep van de Natuurvereniging Zuidwolde het gebruik van de huiszwaluwtil op de voet volgen.

Philip de Brabander,

Namens de Vogelwerkgroep Natuurvereniging Zuidwolde

Jan Mager installeerd de zonnecel.

Philip de Brabander assisteerde en kijkt goedkeurend naar het resultaat