Vroege vogeltocht naar de Mepper Hooilanden zaterdag 9 mei 2015

De weersvoorspelling gaf de hele ochtend regen op, maar toen een groepje van twaalf mensen zich verzamelde om onder leiding van vogelgids Leo Westdijk op stap te gaan, viel er niet meer dan een spatje. Het zou de verdere ochtend droog blijven.

We gaan eerst kijken in het gebied de Bolmarsen. Twee jagers kijken daar ook rond. Zullen zij het bij kijken laten? Vroeger was dit grasland en bouwland. Maar tegenwoordig is het een natuurgebied en waterbergingsgebied en er hebben zich grote plassen gevormd. Het gebied ligt hoog. De Geeserstroom voert het water af. Door de toenemende neerslag als gevolg van klimaatverandering dreigden de lagere gebieden aan de randen in Drenthe onder te lopen. Men zocht de oplossing in het langer vast houden van het regenwater in de hoge gebieden. Daarom is de destijds gekanaliseerde Geeserstroom weer meanderend gemaakt. De waterstand in het gebied is verhoogd en landbouwgrond is omgezet in natuurgebied. Gepensioneerde boeren in het gebied vinden het maar niets. Zij hebben nog meegemaakt dat van heidegebied goed bouwland werd gemaakt en nu wordt dit in hun ogen weer teruggedraaid.

Vogelconcert

Het gebied is prachtig. Het is één groot vogelconcert deze morgen. En ook de muggen weten ons te vinden. We zien en horen onder andere de koekoek, de karekiet, de roerdomp, de sprinkhaanrietzanger, aalscholvers, kraaien, rietgorzen, kneu, fitis en zwartkop. Een reiger zit in een dode boom. Onder die boom zit een zwaan. Leo vertelt dat in het gebied ook waterrallen zijn waargenomen.

De Geeserstroom stroomt eigenlijk te langzaam. Daardoor groeit de beek langzaam dicht. In een plas zien we een groot nest, vermoedelijk van een zwaan. Ooievaars stappen rond op het vochtige grasland op zoek naar kikkers en ander eetbaar spul.

Een boompieper laat zijn kunstje zien. Vanuit de top van een boom vliegt hij in cirkels omhoog om zich dan, alsof hij aan een parachute hangt, weer terug te laten vallen in dezelfde boom. Het zonnetje breekt zelfs een beetje door en we zien een paar grauwe ganzen met een heleboel jongen. De grote ganzen passen ook op de jongen van andere ganzen. Het lijkt wel een crèche.

Het natuurgebied bevat naast natte graslanden ook diverse houtwallen, vaak met prachtige oude Eiken en Zwarte Elzen en ook staan er her en der prachtige groepjes bomen en schitterende karakteristieke oude solitaire bomen. Dit alles maakt het tot een prachtig gevarieerd gebied. Voor het natuurlijk onderhoud van het gebied worden onder andere Schotse hooglanders ingezet.

We lopen langs een sparrenbos. Aan de rand heel veel omgewaaide bomen. Die worden niet opgeruimd, maar blijven gewoon liggen en dragen zo bij aan de diversiteit en soortenrijkdom.

In een weiland zien we een reebok. Op een akker aan de rand van het gebied kievieten en een torenvalk. We zien een zomertaling en witte kwikstaarten.

Nieuwe natuur in beekdal

Terug bij de auto’s houden we een korte koffiepauze en rijden daarna een stukje verder naar het beekdal van de Geeserstroom. Tot 2006 was ook dit een landbouwgebied. Nu is het een nat natuurgebied. Kwelwater borrelt op langs de bosranden. Hier ligt ruim 600 hectare nieuwe natuur. De bovenste laag van het gebied is afgeplagd om de grond armer te maken en bijzondere en zeldzame plantensoorten een kans te geven. In het gebied bevinden zich een aantal plassen, afgewisseld met bosschages.

We zien gierzwaluwen, slobeenden, een rietgors, grasmussen, nijlganzen, een kleine plevier, een roodborsttapuit en groenpootruiters. Zwaluwen gebruiken een boom als zitboom. Als we dichterbij komen vliegen ze massaal weg om even later weer in de boom neer te strijken.

In het gebied groeit de waterviolier. De waterviolier (Hottonia palustris) is een plant met ondergedoken bladeren die voorkomt in ondiepe wateren. De soort is een indicator voor kwel en verdraagt veel schaduw. De waterviolier is de enige Nederlandse vertegenwoordiger van het geslacht Hottonia.

Een zwarte stern is aan het foerageren, waarschijnlijk net terug van zijn winterkwartier. In de buurt van een aantal zwanen zit een groepje groenpootruiters.

De vroege vogeltocht loopt ten einde. Het was een mooie wandeling. Dank zij Leo hebben we veel gehoord en gezien en nieuwe kennis van de natuur opgedaan. Met een tevreden gevoel gaan we weer op huis aan.

Kees Piket en Meta Diederiks